RAK
Atribucija
- bili: U tevdilu bilom Raku siđe (MH IV,Hrvatske narodne pjesme, skupila i izdala Matica hrvatska. Odio prvi. Junačke pjesme.
I/4. Junačke pjesme (muhamedovske), knjiga četvrta, uredio Dr Luka Marjanović, Zagreb, 1899. (MH IV) 50:150)
Geografski položaj
Neizvesna ubikacija.Epski kontekst
Iako se radnja pesme događa u Unđuriji (turskoj Mađarskoj), „bili” Rak se pominje kao mesto u hrišćanskoj Mađarskoj, jednako kao i Janok iz koga radnja polazi. Pevač mesto Rak dovodi u vezu sa jednim predstavnikom plemićke porodice Rakoci (u pesmi – Rakucija), tj. sa njegovom pogibijom od Ahmedbegove ruke. Ovo povezivanje po zvučanju je standardan postupak u stvaranju folklorne etimologije i najčešće nema nikakve veze sa faktografijom (porodično imanje Rakocija bilo je u mađarskom mestu Šarošpotok). Opis pogibije jednog od Rakocija:
Ljutu zmiju bega Ahmedbega,
Kad no ne kće zmija mirovati,
Ven on sebe tevdil učinio,
U tevdilu bilom Raku sidje,
Pogubio Rakuciju bana
I banova Mitra bajraktara,
Svemu, bane, krstu na sramotu (MH IV, 50:147-153)
Kad no ne kće zmija mirovati,
Ven on sebe tevdil učinio,
U tevdilu bilom Raku sidje,
Pogubio Rakuciju bana
I banova Mitra bajraktara,
Svemu, bane, krstu na sramotu (MH IV, 50:147-153)
ne odgovara onome što se zna o istoriji ove porodice: Đerđ Rakoci II jeste poginuo od turske ruke ali u borbi blizu grada Kluža, a Ferenc Rakoci je, posle neuspešne bune protiv Habzburgovaca, prebegao u Tursku i tamo mirno živeo sve do smrti (vide , , , , i dr.).